Slaapassociaties
In mijn vorige blog (hier) beschrijf ik wat je zou kunnen doen aan een slaapprobleem als er een probleem is met ritme en regelmaat. Maar er kunnen nog andere oorzaken zijn voor slecht slapen.

Anna: ‘Ik weet niet meer wat ik moet doen. Finn sliep altijd redelijk van voeding tot voeding. De laatste tijd wordt hij elke 45 minuten wakker en valt hij alleen in slaap aan de borst. Dan kan ik hem daarna heel lastig in zijn bedje leggen en wil hij steeds weer aan de borst. Hoe kan ik dit oplossen?’

Het kan zijn dat kinderen slaapassociaties aanmaken. Je ziet dit veel bij kinderen die aan de borst in slaap vallen, maar dit kan bijvoorbeeld ook een speentje zijn, of kinderen die in slaap gewiegd worden. Als jouw kind een speentje heeft is het verhaal bekent dat je steeds uit bed moet en het speentje er weer in moet stoppen. Maar hoe werkt dit nou precies? Als dit het geval is, heeft jouw baby een slaapassociatie aangemaakt. Je baby valt alleen in slaap bij een bepaalde handeling. Als hij na 1 (of meerdere) slaapcyclus(sen) (45 minuten)  weer wakker wordt, heeft hij deze associatie weer nodig om in slaap te vallen. Dit kan dus resulteren in elke 45 minuten je bed uit om de associatie aan te bieden. Hoewel het voor de baby’s geen probleem is, kan het voor de ouders heel vermoeiend zijn.

Wat te doen?
Hoe leer je dat dan weer af? Vaak lees je dat je jouw baby dan maar gewoon moet laten huilen. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat dit niet werkt. Ook zul je merken dat je dit steeds weer opnieuw moet doen bij elke fase waar je kindje doorheen gaat. Voor jezelf voelt dat niet prettig. Maar moet je jezelf er dan maar gewoon bij neerleggen? Nee! Je kunt er iets aan doen, op een vriendelijke manier!

Het stappenplan!
Stap 1: Probeer je associatie rustig af te leren. Ik neem hierbij even het voorbeeld van de borst als associatie, maar dit kan dus ook een speentje zijn, of jouw armen. Leg je baby gewoon rustig aan. Als je merkt dat hij bijna in slaap is gevallen (dus rustiger gaat zuigen, ogen dicht heeft), haal je de borst uit zijn mondje. Hij zal dan weer gaan huilen. Probeer hem te troosten zonder borst. Werkt dit niet? Geef gewoon weer de borst. Na ongeveer 1 minuutje zul je merken dat hij weer rustiger gaat zuigen. Dan herhaal je dit. Het is dus de bedoeling dat hij uiteindelijk zonder borst, in je armen in slaap valt. Het zou zomaar kunnen zijn dat je de eerste keer 10x bezig bent met de borst in en uit het mondje doen. Dit gaat heel snel beter! Elke keer als je kindje wakker wordt, geef je gewoon de borst (of de andere associatie), maar net voordat hij weer in slaap valt verwijder je hem. Even doorzetten dus! Als je na een aantal dagen merkt dat dit goed gaat, kun je verder gaan met stap 2!

Stap 2: Als het goed is, valt je kindje nu zonder borst in je armen in slaap. Dan gaan we nu voor de volgende stap. Als je kindje wakker wordt, geef je de borst (of andere associatie). Bij rustiger zuigen verwijder je hem direct. Je houdt je kindje in je armen, maar net voordat hij in slaap valt, leg je hem in zijn bedje. Als hij gaat huilen, pak je hem weer op en probeer je hem te troosten in je armen. Als hij niet getroost wil worden in je armen, begin je weer helemaal opnieuw bij de associatie. Lukt het wel? Leg je hem weer net voordat hij slaapt in zijn bedje. In het bedje kun je hem natuurlijk altijd verder troosten. Hand op het hoofdje of ruggetje voor de buikslapertjes. Voor kinderen is het belangrijk dat ze op dezelfde plek wakker worden, als dat ze in slaap zijn gevallen. Stel jezelf eens voor dat je in slaap valt in bed en wakker wordt aan de keukentafel. Dan zou ik ook niet rustig verder gaan slapen. Als kinderen in hun eigen bedje in slaap vallen en daar ook wakker worden, heb je kans dat ze zich omdraaien en rustig verder slapen. Ook dit kan een aantal keer duren, maar na een aantal dagen zul je verbetering zien!

Stap 3: Bij deze stap gaan we proberen om de borst weg te laten. Let wel op! Dit werkt alleen als je kindje hem gebruikt als associatie. Als je kindje daadwerkelijk honger heeft moet je hem wel gewoon geven! Als je kindje nu gaat huilen gaan we rustig het kamertje in, pakken de baby op en troosten hem in onze armen. Wederom leggen we hem net voordat hij in slaap valt terug in zijn bedje. Herhaal dit net zo lang dat hij rustig gaat liggen en in slaap valt. Lukt dit? Dan ben je waarschijnlijk heel blij, want dan kan papa het ook doen :). Vaak raad ik aan om deze stap door papa te laten doen. Bij mama ruiken ze namelijk de borst en dat kan alles een stuk moeilijker maken. Bij papa accepteren ze sneller dat ze geen voeding krijgen.

Stap 4: Lukt het allemaal? Dan kun je verder naar stap 4. Bij deze stap haal je je baby niet meer uit zijn bedje, maar probeer je hem te troosten terwijl hij in zijn bedje blijft liggen. Met rustige geluidjes en aanrakingen.

Anna: Ik ben direct met je advies aan de slag gegaan. Het was lastig. De eerste keer duurde het wel een keer of 10 voordat hij ging slapen in mijn armen, maar na 2 dagen was het maar 1x! Ik hoefde niet verder te gaan dan stap 2. Toen hij zelf in zijn bedje in slaap ging vallen kwam hij in de nacht nog maar 1x. Zoveel beter dan elke 45 minuten. Binnen een week ging het zoveel beter met Finn. We waren beiden veel uitgeruster in de ochtend. 

Slaapassociaties zijn dus af te leren zonder huilen! Het kost je wel wat energie, maar binnen korte periode krijg je er ook veel voor terug. Heb jij problemen met slapen van je baby? Vragen over slaapassociaties? Of misschien weet je niet waar het aan ligt? Je kunt altijd contact opnemen voor een consult!

De namen in deze blog zijn aangepast ivm privacy redenen.

Deze blog is geschreven door Nathalie Buijs-Bont, zij is kinderfysiotherapeut en babycoach.